อ่านมาตั้งหลายบรรทัดละ เอาชัดๆ Flexitarian คืออะไรเหรอ?
มังสวิรัติแบบยืดหยุ่น หรือ Flexitarian คือรูปแบบการกินที่ดีต่อร่างและดีต่อโลกในเวลาเดียวกัน อย่างที่เกริ่นไปนิดๆ ว่าการกินเนื้อสัตว์น้อยลงเท่ากับลดการสนับสนุนระบบปศุสัตว์อุตสาหกรรมที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกมากเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ลดต้นเหตุที่ทำให้เกิดการลักลอบถางป่าเพื่อปลูกพืชเชิงเดี่ยวไว้เป็นอาหารสัตว์ (และทำให้เกิดไฟป่าจากการเผาไร่ข้าวโพดกว้างๆ ในพื้นที่สูงเพราะไถกลบลำบาก) และลดคาร์บอนฟุตปรินท์มากมายจากการขนส่งเนื้อสัตว์นำเข้า ฯลฯ
หรือถ้าเราไปเบอร์แรงกว่านั้น ด้วยการช่วยสนับสนุนเกษตรกรรายย่อยที่ปลูกพืชผักแบบอินทรีย์ที่ไม่ผลักภาระให้ดินด้วยปุ๋ยเคมีและสารพิษอันตราย โลกก็ปลอดภัย คนกินก็ปลอดภัย ร่างกายก็ดีตาม
แต่ที่ว่ายืดหยุ่น ไม่เบอร์เต็มเท่าสายวีแกนลดละเลิกการเบียดเบียนสัตว์ทุกรูปแบบ ก็เพราะวิธีนี้ยังยืดหยุ่น หรือ flexible ให้เราเท่าที่อำนวย แบ่งเป็นมังสวิรัติแบบแยกย่อยออกมาดังนี้ (ส่วนเลเวลเราจัดเองตามความยากของเราเองนะ)
Level 0 | กินแค่สัตว์ปีก นม ไข่ (Pollutarian)
ถ้าพูดแบบพุทธๆ เลเวลนี้คงประมาณไม่กินสัตว์ใหญ่ บริโภคแค่เป็ด ไก่ แทน แต่ถ้าจะเอาให้สุด ก็ต้องงดสนับสนุนไก่โรงงานด้วย เพราะไก่ที่เลี้ยงในกรงตับแคบๆ ไม่ต้องเดินไปไหน เปิดไฟจ้าให้นอนน้อยๆ กินอย่างเดียวให้ได้อกอวบๆ น่องโตๆ ก็โหดต่อไก่และสิ่งแวดล้อมไม่น้อยเหมือนกัน แต่การเข้าถึงไก่อารมณ์ดี เลี้ยงแบบปล่อยก็ไม่ได้หากินได้ง่ายๆ
Level 1 | มังสวิรัติเวอร์ชั่นกินกุ้ง หอย ปู ปลา นม ไข่ (Pesco vegetarian)
สายนี้ยากขึ้นมาอีกนิดสำหรับเรา เพราะไม่ใช่เนื้อสัตว์หลักประจำตู้เย็นของแม่ (และร้านตามสั่งสามัญ) และก็เช่นกัน ถ้าอยากให้ดีกับสิ่งแวดล้อมจริงๆ (และดีกับสุขภาพด้วย) ก็ต้องเลือกกินสัตว์น้ำจากประมงพื้นบ้านที่ไม่ออกเรือไปทีเป็นเดือน กวาดปลามาทุกชนิดและน็อกน้ำแข็ง (บางทีก็แถมฟอร์มาลีนมาด้วย!) ซึ่งประมงพื้นบ้านพวกนี้จะออกเรือแค่ชายฝั่ง และไม่ทอดสมอทำร้ายปะการังด้วย ซึ่งถ้าว่ากันตามตรงก็ยังหาซื้อยากในตลาดทั่วไป ต้องเสาะแสวงและเอาจริงเอาจังอีกขั้นนึง
Level 2 | มังสวิรัติฉบับกินนม (Lacto vegetarian)
อันนี้เราจะเห็นบ่อยตามร้านอาหารอินเดีย ที่มีนมและเมนูจากผลิตภัณฑ์นมจำนวนมาก เวลาเราถามหาเมนูวีแกนแต่ดันสั่งแกงพาเนียร์ (ชีสสดแบบอินเดีย) หรือลาสซี่ คนรับออเดอร์มักจะย้ำว่าเธอวีแกนเบอร์ไหน เพราะเบอร์นี้ยังกินนมจากวัวซึ่งถือเป็นสัตว์บริสุทธิ์ของชาวฮินดูอยู่นะ
Level 3 | มังสวิรัติแบบกินไข่ (Ovo vegetarian)
ไข่ยังเป็นแหล่งโปรตีนสำคัญของมังสวิรัติสายนี้ แต่ไม่แตะเนื้อสัตว์ทุกชนิดละ
Level 4 | Go Vegan!!! มังสวิรัติเต็มขั้น ไม่กินเนื้อ นม ไข่ หรือใช้อะไรที่เกี่ยวข้องกับสัตว์เลย
สุดท้ายที่สายเพียว งดเบียดเบียนสัตว์เต็มขั้น จริงจังเข้มข้น แหล่งโปรตีนหลักจึงมาจากถั่วต่างๆ ถ้าไปร้าน Vegan บ่อยๆ จะเห็นวิธีทดแทนเนื้อสัตว์ในแบบที่อัพเกรดจากโปรตีนเกษตรไปอีกขั้น เช่น ไข่คนจากเต้าหู้เหยาะขมิ้นให้เป็นสีเหลืองๆ หรืออบเค้กแบบไม่ใส่ไข่ด้วยการใช้น้ำแช่ถั่วลูกไก่แทน เป็นอาทิ เราคิดว่าเป็นศาสตร์ที่สนุกดี แต่ยังไม่ถึงพร้อมด้วยความพยายามมากนัก
เตรียมตัว ระวัง กิน!
เนื่องจากสันดานเป็นพวกคิดนานแล้วจะไม่ค่อยได้ทำ เลยแค่ลองทำความเข้าใจเลเวลที่จะไปในเบื้องต้นแล้วตัดสินใจเริ่มต้นเลย คิดว่าแค่วันละมื้อสองมื้อมันจะไปยากอาไร๊! เลยตั้งเป้าไว้ว่า 21 วันนี่ไม่ได้ยากขนาดนั้นหรอก
DAY 1 | สลัดอกไก่ | มื้อเช้า | level 0 Pollutarian
ออกแบบไว้เบาๆ ว่าควรเริ่มจากเลเวลง่ายก่อน แม้จะเริ่มต้นด้วยการค้นตู้เย็นแม่ก็ตาม ได้อกไก่แช่แข็งพันปี (แน่นอนว่าไก่โรงงาน) ผักสลัดออร์แกนิก (อันนี้หาซื้อไม่ยาก ราคาไม่ต่างจากผักสลัดทั่วไปเท่าไหร่) และขนมปังใกล้หมดอายุ บิขนมปัง ราดน้ำมันมะกอก เกลือ พริกไทย เข้าเตาอบเบาๆ กริลล์ไก่ โปะสลัด กินเป็นมื้อเช้าเอาฤกษ์เอาชัย
DAY 2 | ขนมปังหน้าไข่คน | มื้อเช้า | level 3 Ovo vegetarian
ยุ่งและขี้เกียจเกินกว่าจะไปหาวัตถุดิบที่เหมาะสมกับภารกิจมาเพิ่มในตู้เย็น เลยคว้าไข่มากิน แต่เวอร์ชั่นนี้ยังใส่นมและเนยเพียบเพื่อให้ไข่คนนุ่มฟู โปะขนมปังซาวร์โดห์อิ่มง่ายๆ แล้วไหนผักนะ!
DAY 3 | สลัดผักหัว | มื้อเช้า | level 1 Pesco vegetarian
จริงๆ ถ้าขยันทำมื้อเช้าซะหน่อย มันเป็นเมนูมังฯ ยืดหยุ่นได้ง่ายๆ เพราะเป็นมื้อเน้นผัก กินเบาๆ พออยู่ท้อง (สำหรับบ้านเราน่ะนะ) จานนี้เป็นอะโวคาโด มันฝรั่ง ฟักทอง แครอท โรยด้วยเฟต้าชีส มะกอกเขียว และมะเขือเทศซันดรายในน้ำมันมะกอก แต่ดันมีกุ้งอบเกลือเหลือจากมื้อเย็นเมื่อวาน เลยเอามาอุ่นกินต่อ ไหนๆ ละ เพิ่มไข่ดาวอีกสักฟองแล้วกัน
DAY 3 | โอฉะสึเกะ | มื้อเที่ยง | level 1 Pesco vegetarian
ตอนแรกก็เกือบจะวีแกนละล่ะ คดข้าวใส่ถ้วย ชงชาเขียว ตัดสาหร่ายเป็นแผ่น บิวาซาบิลงไปนิดหน่อย แต่สำนึกรับรู้ได้ว่าไม่อร่อยแน่ เลยไปคว้าคัตสึโอะมาโรยเพิ่มกลิ่นรสอีกหน่อย หล่นลงไปเวเวลที่ 1!
DAY 4 | โยเกิร์ตทรงเครื่อง | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
เสบียงที่พอเป็นไปได้หมดตู้เย็นแล้ว เลยตักโยเกิร์ตใส่ถ้วย เติมนมนิดๆ หั่นส้มเป็นชิ้นๆ โรยน้ำผึ้ง กับงาคั่ว รู้สึกเฮลท์ตี้มาก บอกเลย!
DAY 4 | ยำกุ้งร้านยำโดเรมอน | มื้อเที่ยง | level 1 Pesco vegetarian
ท้าทายตัวเองเมื่อต้องออกนอกบ้านไปในที่ที่ไม่น่าจะมีเมนูวีกงวีแกนให้แกหรอก และทุกครั้งที่ไปสำเพ็งก็จะอยากกินยำโดเรมอน (ร้านยำจิ๋วแสนยูนีคข้างสะพานหัน) เลยลองดูว่าจะสั่งอะไรในร้านนี้ได้บ้าง ยำโดเรมอน (ยำซิกเนเจอร์) มีหมูสับเลยต้องตัดไป สรุปได้พล่ากุ้ง ที่เป็นยำกุ้งรสหวาน มีผักเยอะๆ มาแทน ถ้าเวลาปกติคงไม่ได้สั่ง แม้จะหวานไปหน่อยก็อร่อยดีเหมือนกันนะ
DAY 5 | ผักโขมอบชีส | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
ซื้อผักโขมมาเพียบเลยลวกแช่ฟรีซไว้วันก่อน ตื่นเช้าเอามาละลาย ผัดกระเทียม โรยชีสใกล้หมดอายุ แล้วเอาเข้าเตาอบ (อบนานไปหน่อย ชีสไม่สวยแล้ว) กินกับพิต้าเบรด คุณภาพชีวิตดีในสิบห้านาที
DAY 5 | ข้าวกุ้งพริกขี้หนูบวกไข่เค็ม | มื้อดึก | level 1 Pesco vegetarian
งานเยอะ กลับดึก แถมระหว่างทางกลับบ้านเจอแค่ก๋วยเตี๋ยวหมูตุ๋นที่ขัดต่ออุดมการณ์ เลยหิ้วท้องกลับบ้าน แม่ดูท่าก็รู้ว่าโมโหหิว บอกจะต้มมาม่าให้กินทางนี้ก็ไม่อยากกินอาหารแปรรูปและสนับสนุนอุตสาหกรรม (เรื่องเยอะแหละ) โชคดีที่แม่ไม่ด่าและอุตส่าห์แกะกุ้งผัดให้กิน รอดตายไปหนึ่งมื้อ และได้สื่อสารเรื่องความตั้งใจจะกินมังดูมั่งกับแม่อย่างจริงจังซะที (แต่ก็ไม่ได้บังคับให้แม่เอาด้วยนะ ตั้งใจไว้แต่ต้นแล้วว่าจะไม่เบียดเบียนใครจากความตั้งใจของเรา)
DAY 6 | สลัดรวมผัก | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
สลัดผักราดซีซ่าร์สลัดสำเร็จรูป ง่าย เร็ว จบ
DAY 7 | ข้าวต้มกุ๊ย | มื้อเที่ยง | level 1 Pesco vegetarian
เวลาป่วยมักจบที่ข้าวต้ม มื้อนี้จึงจบที่ Pesco vegetarian! อีกแล้ว คิดว่ายาก ปรากฎว่าเป็นเลเวลที่ประณีประนอมกับครอบครัวที่สุด
DAY 8| สลัดแตงโม | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
แนะนำจ้ะ เฟต้าชีสในน้ำมันมะกอกโครงการหลวง บิใส่ผักอะไรก็อร่อยจ้า
DAY 9 | จับฉ่ายกับปลาหมึกไข่แดดเดียว | มื้อดึก | level 1 Pesco vegetarian
อะไรจะดีไปกว่าจับฉ่ายแม่
DAY 10 | แพนเค้กอะโวคาโด | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
แพนเค้กหอมนม เนย ไข่ รุ่นแผ่นเดียวจุก โปะอะโวคาโดลูกสุดท้ายที่ตุนไว้ โรยถั่วปากอ้าซะหน่อย
DAY 10 | พาร์เฟ่ต์ผลไม้ที่รัก | มื้อเที่ยง | level 4 Vegan
แหม จะเรียกว่าตั้งใจมากินวีแกนก็พูดได้ไม่เป็นปาก แค่เป็นของอร่อยชุบชูใจและเข้าเลเวลนี้พอดีน่ะ
DAY 11 | บะหมี่จกโต๊ะเดียว | มื้อเย็น | level 1 Pesco vegetarian
ไม่อยากกินสลัดโบลว์ในห้าง เจอจกโต๊ะเดียวเวอร์ชั่นขึ้นห้างพอดี ประณีประนอมกับความตะกละได้เมนูบะหมี่ปูเกี๊ยวกุ้งมาแทน
DAY 12 | Piccolo Almond Milk | มื้อเย็น | level 4 Vegan
การไม่เตรียมตัวทำให้อัพเลเวลมื้ออิ่มไปสู่วีแกนไม่ได้ซะที เอากาแฟไปก่อนละกัน
DAY 12 | ข้าวผัดเขียวหวานผักกับไข่ขยี้ | มื้อเย็น | level 3 Ovo vegetarian
ข้าวสวยเหลือๆ ผัดกับน้ำแกงเขียวหวานกับผักเหลือๆ ชิมแล้วไม่อร่อยเท่าไหร่ เลยขยี้ไข่นุ่มๆ โปะไปอีกฟอง
DAY 13 | ยากิโซบะดอกกะหล่ำ | มื้อเที่ยง | level 3 Ovo vegetarian
ลวกบะหมี่ผักโมโรเฮยะ ผัดกับดอกกะหล่ำ โปะไข่ดาว โรยสาหร่าย ไม่รู้สึกขาดหายแม้ไม่มีเบคอนหรือเนื้อสัตว์
DAY 14 | แครอทอบน้ำผึ้งกับไข่ต้ม | มื้อเช้า | level 2 Lacto vegetarian
มื้อเช้าในอดีตของเรามักจะมีเบคอน ไส้กรอก หรือเนื้อสัตว์อะไรสักอย่าง แต่พอคิดว่าไม่ต้องมีดู มันก็ไม่มีได้ แถมยังรู้สึกดีกว่าด้วย (เบคอนเค็มๆ มันกวนลิ้นเกินไป) เมนูนี้ภูมิใจเสนอมากเพราะอร่อย แค่เอาเบบี้แครอท ขูดตรงดินๆ ออก ลวกแป๊บเดียว แล้วเอาไปผัดกับเนยชุ่มๆ บีบเลมอน ราดน้ำผึ้ง ปิดฝากระทะแป๊บนึง อร่อยมากจ้ะ
DAY 14 | Punjabi Desi Dhaba ร้าน Suananda | มื้อเที่ยง | level 2 Lacto vegetarian
ความคิดว่าอยากจะไปลองร้านวีแกนเก๋ๆ มีอยู่เนืองๆ แต่แรงขับต่ำเกินกว่าจะถ่อไป (ใกล้ๆ บ้านไม่มีเลย) ในขณะที่พอคิดว่าอยากลองอาหารชาติอื่นๆ ที่มีความมังสวิรัติอยู่แล้ว มักจะมีกะจิตกะใจพร้อมถ่อทันที เมนูนี้เลือกสั่งเพราะอยากลองแกงถั่วชีสพาเนียร์ในหนัง Lunch Box (เคยเสิร์ชสูตรทำมั่วเองหนึ่งที เลยอยากรู้ว่าแบบออริจินัลเป็นไง) เซ็ตนี้มาทั้งชีส ทั้งเนย (ในแกง) ทั้งนมเปรี้ยวโรยข้าวพอง ตัดรสเลี่ยนได้ดี และทำให้เข้าใจว่ามังสวิรัติแบบฮินดูกินนมเนยได้ เพราะเขาถือว่าวัวเป็นสัตว์บริสุทธิ์ ป.ล. นอกเรื่องแต่ประทับใจในเพื่อนมนุษย์ เราสั่งชาไชใส่นมมากินคู่กัน แต่พอเลี่ยนเกินเลยจะสั่งเลมอนเนดเพิ่ม พ่อครัวหน้าแขกถึงกับต้องออกมาจากครัวเพื่อเตือนว่า กินต่อกันเดี๋ยวท้องเสีย สั่งอย่างอื่นเหอะ
DAY 15 | อภิมหาแซลมอนเซ็ต | มื้อค่ำ | Failed
ไปกินข้าวมื้อหนักกับครอบครัว เลยกะว่าเลือกอาหารญี่ปุ่นละกัน คงมีปลาให้เลือกกิน แล้วดันเห็นความคุ้มของโปรเซ็ตแซลมอนใหญ่โตเลยสั่งมา เยอะจนจุก กินไปก็รู้สึกผิดความตั้งใจมาก มันปลาก็จริง (แต่เป็นปลาที่บินมานะ) และเราต้องกินเยอะขั้นนี้มะ!
DAY 16 | ข้าวไข่เจียว | มื้อเที่ยง | level 3 Ovo vegetarian
คืนสู่สามัญ
DAY 16 | ข้าวแกงกะหรี่ผัก | มื้อเที่ยง | level 4 Vegan
วีแกนเต็มขั้น แต่อืมมม แกงกะหรี่ปกติอร่อยกว่า แกยังไม่พร้อมสินะ 55
DAY 17 | ข้าวกะเพราผักรวม | มื้อเที่ยง | level 4 Vegan
วันนี้คงไปไหนไม่ได้ไกลกว่าร้านตามสั่งปากซอย สั่งข้าวกะเพราผักละกัน
DAY 18 | Hummus & Pita Bread ร้าน Hummus Boutique | มื้อเที่ยง | level 4 Vegan
ชอบกินฮูมมูสมาก (ถั่วลูกไก่บดกินคู่กับแป้งพิต้าและนานาซอสจิ๋ว) ชอบอาหารตะวันออกกลางเพราะไม่เลี่ยนไปและไม่เครื่องเทศเกิน แต่คราวนี้ขอปลอดเนื้อสัตว์ดูสักตั้ง!
DAY 19 | ข้าวน้ำพริกปลาสลิด ไข่เค็ม | มื้อเย็น | level 1 Pesco vegetarian
เพิ่มผักเข้าไปเยอะๆ!
DAY 20 | แตงไทยน้ำกะทิ | มื้อเย็น | level 4 Vegan
อยากออกไปกินไอติม แม่ยับยั้งความตะกละในใจด้วยน้ำแข็งปั่นกับน้ำกะทิ โปะแตงไทยงอมๆ
DAY 21 | มันฝรั่งย่างกับบีทรูท | มื้อเช้า | level 4 Vegan
จบภารกิจลดเนื้อสัตว์ด้วยมื้อไร้เนื้อสัตว์ยามเช้า
DAY 21 | เต้าหู้ถั่วลิสงราดน้ำเชื่อม ร้าน Bite Me Softly | มื้อเที่ยง | level 4 Vegan
ตบท้ายด้วยของหวานซะหน่อย
DAY AFTER | ทาโก้วีแกน ร้าน La Monta
พอมีดวงตาเห็นทางเลือก ก็จะอยากเลือกมังสวิรัติมากขึ้นอีกนิด วันนี้ไปลองทาโก้ร้านเม็กซิกัน เลยลองสั่งแบบวีแกนดู ปกติไม่ชอบกินถั่วไม่ว่าจะชนิดไหน เจอทาโก้ไส้ถั่วลูกไก่ล้วนๆ โปะเครื่องเคราก็ช็อกเล็กน้อย แต่พอลองกินดูก็ไม่ยากนี่นา
ผลการทดลอง…ทดไว้ได้ว่า
- ไม่ประสบปัญหาหิวโหยอย่างที่หลายคนบอกว่าพอไม่กินเนื้อสัตว์แล้วจะหิวไว หรือเพราะไม่ได้กินทุกมื้อหรือเปล่าก็ไม่รู้
- ถ้าว่ากันแบบบีกินเนอร์ ไม่ซีเรียสที่มาอาหารนักว่าจะออร์แกนิกไหม มาจากฟาร์มที่ดีหรือเปล่า มันก็ไม่ยากขนาดนั้นนะ ร้านตามสั่งก็ทำได้ ร้านข้าวแกงก็ยังไหว หรือทำกินเองแบบไม่ได้ไปเสาะหาวัตถุดิบดีๆ ก็ยังปรับได้อยู่
- ซึ่งพอล้มเหลวน้อย เลยคิดว่าหรือมันง่ายไปนะ ควรจะทำให้ดีกว่านี้ ครบทุกมื้อกว่านี้ได้หรือเปล่า ไปจริงจังกับวัตถุดิบมากขึ้นไหม เลยตั้งใจว่าจะทำต่อไปในเลเวลที่มากขึ้นนะ
- ไม่รู้หรอกว่าผลกระทบต่อโลกน้อยลงไปจริงหรือเปล่า แต่อย่างน้อยก็ลดการกินเนื้อแน่นท้อง และถ้าต้องบุฟเฟ่ต์จริงตามโอกาสสังคม ก็กินอย่างมีสติจนปรบมือให้ตัวเอง
- ตั้งใจจะทำอาหารกินเองมากขึ้น เพราะเลือกได้มากกว่า แม้ว่าจริงๆ จะเปลืองสตางค์กว่า แต่ก็ถือว่าเป็นราคาที่ต้องจ่ายให้สิ่งที่เรา prefer (แล้วค่อยไปประหยัด aka งก ในเรื่องอื่นๆ ที่ไม่ได้อินแทน)
Read More:
Urban Foraging BKK บันทึกเด็ดดอกไม้กินจริงๆ ไม่ได้เล่นขายของ
ความสนิทสนมกับต้นไม้ในซอยบ้านนี่แหละ ที่จะทำให้เรากลมเกลียวกับโลกใบนี้มากขึ้น
ดูสารคดีจน Guilty แต่ก็ยังกินต่อให้ Guilt-Free ได้อยู่!
ส่องปัญหาเรื่องกินๆ แบบเวิลด์ไวด์ พร้อมทางเลือกกินแบบไทยๆ ที่ไม่ต้องเลิก
#ก็อปเกรดบี ทำเนียนเลียนแบบอาหารร้านโปรด
ลอกเมนูที่ชอบๆ จากร้านโปรดที่ไปประจำ มาทำกินเองที่บ้านให้หายคิดถึง