นี่ไม่ใช่เวลาเล่น (ไข่) มุก!

เราอาจเลิกใส่สร้อยจากเปลือกหอยและปะการังได้ เพราะรู้แล้วว่ามันทำร้ายบ้านของสัตว์ทะเลแน่ๆ แต่กับสร้อย ไข่มุก ที่เราเห็นวางขายเกลื่อนในร้านเสื้อผ้าเครื่องประดับแบรนด์ใหญ่ๆ ที่บางทีก็ติดป้ายไว้ว่า มุกน้ำจืด/มุกน้ำเค็มจากฟาร์มเลี้ยง ไข่มุก ก็อาจทำให้เราไขว้เขวว่าเอ๊ะ หรือมันยั่งยืนได้นะ?

“กระบวนการผลิตไข่มุก มันทรมานนะ”
– หอยไม่ได้บอกไว้ 

เอาล่ะ ตั้งสติค่ะซิส ความจริงแล้วไข่มุกที่แม้จะเกิดจากการเพาะเลี้ยงในฟาร์มอย่างดี แต่กระบวนการให้กำเนิดมุก ก็ต้องมาจากการที่ผู้เลี้ยงเอาสิ่งแปลกปลอมใส่ไปในตัวหอย (ส่วนใหญ่คือหอยนางรม รองลงมาคือหอยแมลงภู่) แล้วปล่อยให้มันดิ้นรนเพื่อปล่อย ‘สาร’ ขึ้นมากำจัดสิ่งแปลกปลอมที่คนใส่ลงไป สารที่ว่านั้นแหละคือเม็ดไข่มุกแสนสวยที่จะถูกเก็บไปขายนั่นเอง นั่นแปลว่านอกจากไข่มุกจะไม่ใช่วีแกนแน่ๆ แล้ว มันยังไม่โอเคกับคนที่แคร์เรื่อง cruelty-free ด้วย

ตรงนี้อาจมีคนเถียงว่า ไข่มุกไม่ได้มาจากการทรมานสัตว์ เพราะขนาดสมองของหอยมันเล็กจิ๋วเกินกว่าจะมีประสาทที่รับรู้ความรู้สึกได้ แต่ก็มีการระบุว่าในกระบวนการแกะหอยเพื่อเอาไข่มุกมาขาย หอยส่วนใหญ่จะไม่ค่อยยอมเปิดแบบง่ายๆ (เหมือนป้องกันตัวเอง) ขั้นตอนแกะหอยนี้จึงมีโอกาสทำให้หอยตายได้กว่าครึ่งหนึ่ง ส่วนที่รอดชีวิตได้ก็จะถูกโยนกลับไปในน้ำเพื่อผ่านรอบใหม่ วนไปเรื่อยๆ จนกว่าจะผลิตมุกไม่ได้ ถึงจะถูกขายเพื่อเป็นอาหาร 

ส่วนที่เสิร์ชเน็ตเจอว่า อุตสาหกรรม ไข่มุก ยั่งยืนกับสิ่งแวดล้อมที่สุดแล้ว ถูกต้องแน่นอนถ้าเอาไปเทียบกับอุตสาหกรรมแย่ๆ อื่น เช่น เหมืองเพชร แต่ถ้าไม่ต้องเอาไปเทียบกับใคร ยังพบว่าฟาร์มเลี้ยงหอยมุกหลายแห่งทำลายระบบนิเวศและทำลายแนวปะการังอยู่ดี

สรุปว่า ถ้าอยากใส่ใจอนาคตของโลก นี่ไม่ใช่เวลามาเล่นมุก! 

มุกเทียมไม่โอเคเหรอ? ถ้าคุณอยากเล่นมุกจริงๆ แล้วคิดว่าจะหันไปพึ่งมุกเทียมจากแก้วหรือพลาสติก ก็ต้องเช็กด้วยว่ามันเคลือบด้วยวัสดุที่ได้จากสัตว์ เช่น เกล็ดปลา เกล็ดหอยนางรม และผงหอยมุกหรือเปล่า และอย่าลืมชั่ง ตวง วัด ว่าวัสดุนั้นสร้างมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมแค่ไหน

อยากใส่มุกจริงๆ ทำยังไง? ลองมองหาเครื่องประดับมุกวินเทจมือสอง หรือมรดกตกทอดจากคุณย่าคุณยาย เพราะไหนๆ พวกมันก็ถูกสร้างขึ้นมาแล้ว จงใช้ให้คุ้มค่า